Димитрие Буквиќ
„Мајката нивна герилска!“, се раздра поручникот. „Ќе се разбуди ли, докторе?“
„Направив сѐ што можев, поручнику. Да остане во изолација?“
„Задолжително. И внимавајте на него.“
„Разбирам.“
Поручникот излезе. Докторот остана да го набљудува младичот во парталите од бунтовничката униформа како лежи на душекот, со замотана глава и гради, дишејќи под наркоза.
„Ти ебам животот.“
Гола светилка се спушташе од плафонот. Воздухот, остар и сув, безмалку ја задушуваше. Низ стаклото од прозорецот, облепено со изолир-лента, се гледаа оловни облаци, а под нив бескрајни пошумени ритчиња. Од нивната падина повремено се одбиваше одек од детонации, далечен, придушен како екот од петарди под ѓон.
На столчето покрај креветот, близу главата на герилецот, се наоѓаше торбата на докторот. Ја закачи за наслонот и седна, како да бдее над ранетиот. Неколку минути, или половина час подоцна, младичот ги отвори очите. Докторот се насмевна.
„Неуништлив си, рокеру“, рече.
Поткревајќи ја главата, младичот прашално го загледа.
„Што е? Не ме препознаваш?“
„Ти’бам… Ти! Овде!“
„Истото го помислив.“
Герилецот ги пипкаше завоите.
„Те боли?“
„Малку. И не ги осеќам нозете.“
„Без гајле, ќе проодиш.“
„Што кој кур се случило?“
„Граната. Добро си поминал. Си можел да искрвавиш. Те донесоа онесвестен. Веднаш те препознав. Те успав и те средив.“
„Значи, ти стана навика да ми го спасуваш животот.“
„Така излегува.“
„Првиот пат сообраќајка, а сега бомба.“
„Првиот пат беше пациент, сега си воен заробеник.“
Ранетиот загледа наоколу. Во дното на бараката се наоѓаше орманче со насликан црвен крст и полица со медицински инструменти и шишенца. Етикетите на нив беа бели, освен една, исчкртани дречливо со црвен маркер.
„И од кај ти овде?“
„Мобилизација“, воздивна докторот. „Ме собраа на спиење.“
„Барем не си во ров.“
„Ама, ми дадоа пиштол. А, се плашам од оружје. Сѐ се плашам, ќе ми пукне в торба. Хирург сум, не сум војник!“
„Па, да. Подобро ти оди со ладно оружје.“
Докторот кисело се насмевна и додаде:
„Три месеци не сум си ја видел фамилијата.“
„Ни јас врска немам кај ми се жената и синот“, рече младичот.
Хирургот изненадено го погледна.
„Жената? Синот?“
„Се сеќаваш на русокосата што ме посетуваше во болница?“
„Аха.“
Младичот од џебот извади фотографија од русокосо момче.
„Е, па, еве“, му ја подаде сликата. „Тригодишен.“
Докторот ја загледа фотографијата. Се зачу ехо од експлозија. Герилецот се сепна.
„Не се секирај, далеку сме од фронтот“, ја остави хирургот сликата на душекот. „Туку, како стигна ти овде?“
„И мене ме собраа. Пред половина година. Ни упаднаа во маалото, па на машките им поделија униформи и пушки. И, ете…“, застана ранетиот на половина реченица, па, со измачен израз на лицето, му се препушти на нурнувањето во исфлеканата постелнина.
„Полека“, стана докторот. „Мора малку да боли. Ама, имаш среќа. И атомски удар би преживеал. Скорпијо една!“
Си се насмевнаа еден на друг. Хирургот продолжи:
„Туку, кога ќе се сетам… Колку има оттогаш?“
„Чет’ри години…“
„Си возел барем двеста. Млад, луд рокер. Те донесоа искршен, во клиничка смрт… Фатив да те сечкам. Сред операција се сепна. А, беше под анестезија.“
„Ш’о да прајш, не сакам лекари, хе-хе.“
„Ме убедуваа колегите дека е тоа некаков грч. А, јас глава давам дека се прпелкаше затоа што сакаше да преживееш. Седум часа те оперирав тогаш. На крајот само косата ти настрада.“
„И онака ќе ме ишишаа во војска“, одмавна со рака младичот. „Ама, затоа весниците со денови пишуваа за хирургот што го направил невозможното.“
Се насмевна и додаде:
„Мојот бенд ти беше благодарен, ама не и критичарите.“
Докторот зјапаше во подот.
„И после за малку ќе станев началник на клиниката. Кога – изби војната. И сега на стари години им менувам пелени на ранетите.“
„А, викаш дека јас сум заробеник“, рече младичот, смерно нагласувајќи го она јас.
Се загледаа.
„И што, кој мој, планираат со мене?“
„Поручникот уште не знае дека си преживеан. А, го интересира кај ви е штабот.“
„А, јас си мислев го интересира Женевската конвенција.“
„Која црна конвенција. Минатиот заробеник нашите ранети го убија на спиење. Затоа те изолираа тебе.“
Герилецот го движеше погледот наоколу како заморче во лавиринт.
„Па, ајде, викни си го поручникот, што чекаш“, рече подбивно.
„Да сакав, веќе ќе го направев тоа.“
„А, ш’о сакаш?“
Хирургот ги поткрена рамената.
„За почеток, да ти ги сменам завоите. Ако некој влета, замижи и ќути.“
Повлекувајќи ја торбата од наслонот на столчето, докторот погледна внатре. Цакна и отиде до орманчето.
„Доки…“, викна ранетиот.
Вртејќи се, хирургот го забележа пиштолот во рацете на младичот.
„… си ја заборави торбата.“
Го нанишани. Докторот ги крена рацете во вис. Капка пот го заскокотка по образот.
„Ш… што правиш?“
Надвор громогласно одекна. Хирургот се стресе.
„Не плаши се“, беше ироничен младичот, „далеку сме од фронтот.“
„Тргни го, т-те молам…“
„Важи, кога пак ќе ме успиеш… ама засекогаш.“
„Молам?“
„Кодоши убиваат и едните и другите! Подобро да умрам. Кажи дека е од ранувањето.“
„А, што не се застрелаш?“
„Будало. Са’аш ти да објасниш од кај му пиштол на ранетиот? Па, уште и твојот?“
Докторот снеможе.
„Не си пичка? Биди човек, убиј ме“, рече герилецот, покажувајќи на шишенцето со ишарана налепница. „Што е тоа?“
„Не! Ич не пробувај… те молам…“
„Дај!“, викна ранетиот.
Хирургот плашливо ја зеде течноста. Брадата му затрепери.
„Побрзо! Или сакаш да ти влезе поручникот?“
Со растреперен чекор го донесе шишенцето. Младичот го отвори и го принесе до устата. Докторот го погали по лицето. Младичот му врати со продорен поглед, па на искап ја натегна течноста и го стави оружјето во торбата.
„Фала, доки“, се насмевна, затворајќи ги капаците. „Добар човек си…“
Мускулите на лицето на герилецот се собраа во болна гримаса. Дишеше плитко и испрекинато, сѐ додека телото не му го здрма решавачки грч. Хирургот зајачка. Му го провери пулсот на младичот, па го врати шишенцето на место. Ја зеде фотографијата со момчето и ја набљудуваше во тишина. Баш тогаш поручникот се врати.
„Нешто ново?“
Докторот молкум покажа на трупот. Изгаснатите очи и полуотворената уста ѕиркаа од под завојот.
„Срање!“, плукна поручникот и го погледна хирургот. Му ја грабна сликата.
„Што ти е ова… Опа! Внуче!“, го потапка докторот по рамото. „Секоја чест! Убаво момче… Ќе биде голем човек!“
„Ќе биде“, рече докторот, зјапајќи во подот. „На татко му.“
Превод: Ѓоко Здравески
Димитрие Буквиќ
Димитрие Буквиќ, роден во Белград 1985 г., социолог, новинар и писател. Објавувал раскази во Србија, БиХ, Црна Гора и Хрватска. Победник е на фестивалот за млади писатели Српско перо, на конкурсот на Народната библиотека во Бор и на конкурсот Миодраг Борисављевиќ. Автор е на збирката раскази "Секоја добива" (Партизанска книга, 2017) и на публицистичките дела "Кафанолошки астал/Кариран чаршаф" (со Драгољуб Б. Ѓорѓевиќ, 2014) и "Шеесет и осма - педесет години подоцна" (2018). По зборникот Бибер, ќе може помпезно да напише: преведуван на повеќето јазици во регионот. И еве, штотуку го напиша тоа.
Контакт: dimitrije.bukvic@gmail.com
ažurirano: 04/02/20
