Sandra Cvitkoviq
Me datën tre të muajit maj, Babai vendosi të ktheheshim. Nënës iu zgjeruan bebëzat që u ngjasonin bebëzave të mia kur e bëra xhointin e parë në oborrin e shtëpisë së Gjyshes. Motra nga tronditja e lëshoi enën me flluska tërshëre e cila prodhoi tingull të ashpër në kontakt me pllakat ngjyrë hiri të përlyera. Që nga ajo kohë çdo tingull i ashpër m’i kujton gjuajtjet me armë.
Kur dëgjova gjuajtjen e parë në vitin ’91, Babai me shpejtësi rrufeje më rrëmbeu për dore dhe vrapoi drejt bodrumit, mami dhe motra tashmë ishin poshtë.
Më kujtohet se si mjekrra e Babait fillonte të dridhej në çastin kur nga largësia dëgjoheshin tanket.
„Në momentin që shoh se diçka e keqe po ndodh, ne të katërt shkojmë nën pusetë! Vetëm ashtu mund të na shpëtojnë!“
Nën pusetë nuk u desh të shkonim, por se brinjët e Babait u desh t’i nënshtroheshin dajakut të policisë sepse, përveç emrit, nga frika nuk i kujtohej as data e lindjes. Mami, motra dhe unë e shikonim babanë se si murmuriste, pa pasur forcë të themi ndonjë gjë, pak nga tronditja e pak nga frika nga njerëzit të cilët deri dje nuk ekzistonin.
Brinjët e babait hëngrën dajak ndërsa unë mora një pezmatim të mushkërive. Ai dhe nëna u pajtuan që nëna të më çonte te mjeku, duke llogaritur se gratë nuk i rrahin.
Dhe tani më duket se u rrita në çastin kur e ndruajtur hyra në autobusin e qytetit.
U ulëm në dy vendet e para të lira të cilat i gjerëm. Ndjeva shikime epshore të ushtarëve të pamëshirshëm të drejtuara nga Nëna ime, urinën e vogëlueshes e cila nga frika urinoi, frikën në duart e plakës e cila ishte ulur pranë meje. Nga çizmet ushtarake të cilat i ndotën fustanet e bardha të vajzave, nga thika e përgjakur të cilën dikush e kishte hedhur në kosh për mbeturina, nga vitrinat e thyera të shtëpive të mallrave. Gjithkund rreth meje vetëm frikë.
Kur mbërritëm në spital, infermierja iu afrua Nënës sime dhe i pëshpëriti se do të na bëjë me dorë kur të na vijë radha që të hymë.
„Ka shumë të plagosur, zonjë! Shumë familje të trishtuara. Kam frikë nga reagimi kur ta dëgjojnë emrin dhe mbiemrin tuaj!“, tha infermierja, duke e përpirë një shuk buke, atë të cilin familja ime vite me radhë e ndan gjatë kohës së ushqimit.
Kur erdhëm në shtëpi, Babai dhe Motra më e vogël tashmë po paketoheshin. E shikoja Motrën teksa po e veshte Kukullën e saj Qeloshe.
„Ashtu. Tani nuk do të ftohesh, kudo që të shkojmë…“
Të nesërmen në mëngjes më zgjoi trokitja në derë. Mami e hapi, dhe u shfaqën tri koka dhe disa arkivole. Askush nuk tha asgjë. Djaloshi erdhi te unë dhe te Motra dhe na dha disa rruzuj.
Unë e mora të kaltër-kuqin, vetëm ato ngjyra i njihja ato ditë, ndërsa atij ia fala një monedhë prej letre të cilën e kisha gjetur në rrugë.
U nisëm në heshtje drejt fushës sportive, unë pranë Babit, Motra pranë Mamit. Në fushë nuk kishte autobusë siç kishte premtuar Mami, por kamionë të pluhurosur të cilët po merrnin me vete gjithë ato shikime të zymta rreth nesh, duke përfshirë edhe shikimet tona.
Duke pritur në radhë që të hynim, një ushtar e rrëmbeu Kukullën nga dora e Motrës dhe e hodhi në tokë.
Nëna e ngriti motrën nga frika se do t’ia plaste vajit dhe ta tërbonte ushtarin. I pëshpëriti:
„Shumë shpejt do ta kesh Kukullën e re, e për Qeloshen mos u frikëso. Këndejpari shëtisin shumë vogëlushe, dhe ndonjëra do ta marrë me vete.“
E di se nuk e ngushëlloi, asgjë nuk mund ta ngushëllonte. Edhe po të kishte mbledhur forcë dikush prej nesh e ta merrte kukullën nga toka, ajo më nuk ishte kukulla e saj e cila po përgatitej aq shumë për rrugë.
Bëmë rrugë të gjatë me kamion, dhe e vetmja gjë për të cilën mendoja ishte t’i hiqja të nëntë palë brekët të cilat i kisha veshur, sepse po bëhej shumë nxehtë. Më vinte keq t’i lija rrobat e reja të cilat Fqinja e cila merrej me kontrabandë na i solli nga Gjermania. Asaj nuk iu desh të ikte, dhe qau për ne, pasiqë ne ishim të detyruar.
Babai tha që kësaj radhe të merrnim vetëm gjërat më të domosdoshme, sepse së pari duhet të fliste me njerëzit që jetonin atje. Gjatë gjithë rrugës mendoja se si po ndiheshin në ato çaste Babi dhe Mami. A i shohin edhe ata dritaret nga veranda apo ju sillet ndërmend se si përpara kishim më shumë Festa se sa sot. Ndërsa po i afroheshim shtëpisë sonë u ndjeva si në çastin kur Babai ma bleu pambuk sheqerin nga plaku i cili nuk e kishte dorën e majtë, por kishte buzëqeshjen më të madhe që kisha parë ndonjëherë.
U pikëllova pak kur pashë qendra tregtare në vendin ku kishte pellgje në të cilët kërcenim dhe mblidhinim shishe të cilat më vonë i çonim në fabrikë dhe si këmbim merrnim lëngje frutash dhe ndonjë ëmbëlsirë. Motra gjithmonë fitonte më shumë se të tjerët sepse ishte më e vogla, por ne më të mëdhenjtë i ndanim të gjitha në pjesë të barabarta.
Kur mbërritëm, të gjithë përveç meje provuan ta fshehnin sikletin të cilin e ndjenin, ndërsa unë provoja ta fshehja frikën nga ajo që do të vinte, nga një trokitje e radhës, nga një tingull i radhës.
Derën e hapi gruaja të cilën e njoha menjëherë. Ajo ishte e njëjta Grua e cila para disa vjetësh qëndronte aty ku po qëndronim ne sot. Me Bashkëshortin dhe Djalin.
Kur hymë brenda, e vetmja risi të cilën e vërejta ishin fotografitë, pjesa tjetër nuk kishte ndryshuar fare.
Në mur ishte varur fotografia e Gruas, Bashkëshortit dhe Djalit përpara shtëpisë, por nuk ishte kjo shtëpia jonë, por një shtëpi tjetër, e bukur, por jo ashtu siç kishte qenë e jona.
„Kjo ishte shtëpia jonë“, tha Gruaja me një zë i cili e preku Babanë, dhe shkaktoi siklet te Bashkëshorti i saj.
U ulëm pranë njëri-tjetrit, megjithëse unë dëshiroja të ulesha në prehrin e Mamit si dikur, apo ta bëja qiririn në kolltuk.
Gruaja për një çast shkoi në dhomën tjetër, e cila dikur ishte e imja dhe e Motrës sime, dhe u kthye me një kukull. Me kukullën e motrës, në po ato rroba me të cilat ishte nisur për rrugë. Në atë moment Mami filloi të qante, ndërsa Gruaja i tha se e kishte gjetur po atë mbrëmje kur ne ishim larguar. Doli të shëtiste me Bashkëshortin në fushë të sportit, nuk mund të flinin atë atë mbrëmje. Përsëri e pashë atë shikim të Motrës sime të cilin nuk e kisha parë që nga ajo ditë kur ia kishin rrëmbyer kukullën. E përqafoi Gruan dhe iu falënderua, derisa me mëngë po i fshinte qeskat poshtë syve.
Në çastin kur mbretëroi heshtja, Babai i mori gazetat nga tavolina në të cilat shkruante:
„Viti nëntëdhjetedy, sot.“
E pastaj tha: „Kështu është edhe me muzikën.
Nëse muzika është e hareshme, s’ka rëndësi nëse teksti është i trishtë, do të ngriteni të vallëzoni.
Nëse muzika është e ngadalshme, lotndjellëse, nuk ka fjalë të hareshme e cila do të bënte që diçka brenda jush të vallëzonte.
Po nejse, a keni kitarë?“, e pyeti Babai Djalin.
Djali me buzëqeshje të ndrojtur tha po.
Përkthim: Qerim Ondozi
Sandra Cvitkoviq
Sandra Cvitkoviq (1992) aktualisht jeton në Mostar. Përfundoi studimet universitare të gjuhës dhe të letërsisë kroate dhe angleze në Fakultetin Filozofik të Mostarit, derisa këtë vit është duke mbaruar studimet diplomike. Shkruan poezi dhe udhëpërshkrime, dhe shëron rutinën dhe hapësirën e ngushtuar me udhëtime.
ažurirano: 01/02/20
